Boekverslag Stromingsboek 1880-1940

Boekverslag Stromingsboek 1880-1940

a.    Titelbeschrijving:
Willem Elsschot, Kaas
2012, Groningen, 1^e druk 1933
91 pagina’s

b.    Genre:
Roman, stroming is nieuwe zakelijkheid

c.    Samenvatting: Het verhaal gaat over Frans Laarmans, een klerk bij de General Marine and Shipbuilding Company in Antwerpen. Hij krijgt van Van Schoonbeke, de welgestelde vriend van zijn broer Jan, die huisarts is, een baan aangeboden. Laarmans laat zich verleiden om groothandelaar in Nederlandse kaas te worden, volvette Edammer meer bepaald, mede om daarmee meer respect te verdienen in de kringen waarin hij per ongeluk verzeild is geraakt en waar hij zich slecht op zijn plaats voelt, omdat hij zich niet kan meten met de welgestelde en wat snobistische leden van het gezelschap. Met hulp van zijn broer en op aanraden van zijn vrouw slaagt hij erin tijdelijk (en onbetaald) ziekteverlof te krijgen van zijn baan als klerk bij de scheepswerf waar hij werkzaam is, onder het excuus dat hij zou lijden aan een zenuwziekte.
Laarmans wijdt zich met verve aan zijn taak, maar wordt zo meegesleept door zijn nieuwe werk als koopman dat hij zich aanvankelijk alleen bezighoudt met de organisatie en inrichting van zijn 'kantoor', de aankoop van een passend bureau, een schrijfmachine en een telefoon, het ontwerp van zijn briefpapier, de werving van agenten in zijn district, dat bestaat uit België en het groothertogdom Luxemburg, de naamgeving van het bedrijf (hij komt uiteindelijk uit op "Gafpa", wat staat voor 'General Antwerp Feeding Products Association') dat hij zijn eigenlijke taak uit het oog verliest. Als zijn eerste zending van 20 ton kaas arriveert van de leverancier Hornstra uit Amsterdam weet hij dan ook niet goed wat ermee aan te vangen. Inmiddels is zijn naam als koopman wel een garantie geworden voor zijn positie in de hogere kringen van zijn vriend Van Schoonbeke, waar hij nadien met meer respect wordt behandeld.
In de harde praktijk is Laarmans echter niet geschikt voor zijn werk en blijkt niet in staat om ook maar de geringste hoeveelheid kaas (een product waarvan hij zelf walgt) aan de man te brengen. Zijn aangeworven agenten blijken merendeels non-valeurs en de enorme hoeveelheid Edammers, opgeslagen in het Blauwhoedenveem, wil maar nauwelijks slinken. Zijn vrouw lijdt onder het gehele proces en ook zijn kinderen hebben het zwaar te verduren, al doen zij hun best hun vader bij te staan. Zijn collega's van de scheepswerf komen soms op bezoek om te zien hoe het met hem gaat. Dus hij moet voortdurend oppassen dat hij geen collega's tegenkomt als hij over straat loopt met zijn bollen kaas.
Uiteindelijk geeft hij zijn koopmanschap op, na slechts enkele bollen kaas verkocht te hebben. Hij keert terug naar de scheepswerf in zijn oude baan als eenvoudige klerk, waar hij met open armen ontvangen wordt door zijn oude collega's.
Laarmans vrouw, die het nogal eens zwaar te verduren kreeg tijdens het hele proces, zorgt er uiteindelijk voor dat er voorlopig geen kaas meer op tafel komt. (Wikipedia, 2013)

Specifieke opdracht

a.    Kenmerken van de stroming:
1. Het boek is erg kort, het telt maar 91 pagina’s
2. Elsschot heeft een sobere schrijfstijl. Niet alles wordt uitgebreid beschreven,   de taal wordt meestal kort gehouden
3. Elsschot gebruikt af en toe telegramstijl in zijn boek.

b.    Kenmerken van de voorbeelden:
1. De sobere schrijfstijl: ‘maar het opslaan is bijzaak. Dat doe ik trouwens niet eens zelf, want ik wil die kaas niet in mijn huis. De buren zouden protesteren en daar moet je voor vemen.’ (Blz. 45)
2. Telegramstijl: ‘Derde links, tweede rechts. Ik zit weer in ’t zelfde laantje. … Hoed af. Minuut stilte.’ (blz. 90).

c.    Exponent binnen deze stroming:
Ik vind dat ‘kaas’ een belangrijke rol heeft in de Nieuwe Zakelijkheid. Kaas is een van de eerste boeken die in deze stroming gepubliceerd is en staat bol met kenmerken van de stroming. Hierdoor is het boek een goed voorbeeld geweest voor andere schrijvers in die tijd.

Opdracht Romantiek en Verlichting

Romantiek:

Op deze foto is een boom te zien. Hij heeft een vreemde vorm. Ik vind dit een romantische vorm omdat natuur het onderwerp is. Kunstenaars vluchten vaak naar de natuur in de romantiek. Daarbij geeft deze foto ook een surrealitisch beeld. Een soort droomwereld. Vlucht naar fantasie is ook een kenmerk van de romantiek.

Op deze foto staat een olifant afgebeeld. Door het licht op de achtergrond geeft de foto een beetje een fantasiebeeld. Je krijgt het gevoel alsof je in een soort droomwereld terechtkomt. Kunstenaars in de romantiek vinden gevoel erg belangrijk. Dat vind je in deze foto terug.

Een foto vol blije emotie. De foto straalt blijheid uit en doordat de persoon op de foto zijn handen in deze houding omhoog heeft straalt hij ook een gevoel van vrijheid uit. Een ander kenmerk uit de romantiek die je op deze foto terug ziet komen is de natuur.

Realisme

Op de foto staat een kast afgebeeld met 3 plantenbakjes. Het is een hele simpele foto. Daarom is het een typische foto van het realisme. Er zit geen idee achter, er is niks verborgen. Wat op de foto staat, is wat de kunstenaar wil laten zien.

De poten van een koe. Een realistisch Hollands beeld. Het beeld is niet perfect, de koe is niet schoon. Maar het realisme wil juist het echte beeld laten zien, en een koe is in de realiteit nooit schoon. Realisten koesterden nog altijd het verlangen naar de natuur. Dat komt op deze foto ook terug. Een realitsch plaatje van de vredige natuur.

Vieze schoenen. Realistische kunstenaars schrokken niet weg voor dingen die lelijk of vies waren. Ze wilden juist als tegenreactie op de idealistische wereld van het classicisme lelijke dingen laten zien. Zo ook deze foto. Je ziet allang niet meer welke kleur de schoenen zijn en ze zijn ook niet volledig afgebeeld. Hierdoor is het een typisch realistische foto. 

Impressionisme

Impressionisten wilden zoals de naam van de stroming het al zegt, een impressie weergeven. Zo ook op deze foto. De impressie van een warme zomerdag waar twee mensen rustig samen op het gras liggen te praten. Beweging is een van de kenmerken van het impressionisme. Het beeld wat de kunstenaar laat een momentopname zien.

Een ander kenmerk van het impressionisme is afsnijding. Voor het eerst in de kunst wordt het onderwerp van het beeld niet meer helemaal afgebeeld. Dit is ook op deze foto terug te zien. Het kenmerk afsnijding is ook weer gebaseerd op het kenmerk wat ik net al noemde: 'de momentopname'

De laatste foto. Wederom staat het onderwerp van de foto niet helemaal afgebeeld. Het is weer een snel genomen foto waar niet geposeerd is. De foto geeft het idee alsof het zo kan gaan bewegen.

boekverslag 'bezonken rood' opdracht leesgroep

Leesgroep

Laura Kooijman, Tamara Schouten en Annelore Markus

Onderdeel A

Verwachtingen

Laura: ik wist nog niet zoveel van de jappenkampen dus ik wist ook niet goed wat ik moest verwachten. Wel had ik gehoord dat het geen leuk boek was om te lezen

Tamara: dat het boek wel interessant zou zijn omdat je altijd hoort over wat er in Europa was gebeurt tijdens de oorlog, maar niet zoveel over wat er in Nederlands-Indië gebeurde.

Annelore: Ik verwachtte van "bezonken rood" dat het een heftig boek zou zijn dat voornamelijk over de Jappenkampen gaat. Dit was wel het geval. Verder dacht ik dat het heden, waarin de hoofdpersoon met zijn trauma worstelt, verteld zou worden door middel van een beschrijving over zijn hedendaagse leven en hoe hij omging met zijn trauma, maar dat bleek niet zo te zijn. De hoofdpersoon vertelde wel over zijn hedendaagse beleving, maar je ervaarde hoe zijn leven beïnvloed werd door de gebeurtenissen uit het verleden, ze werden niet beschreven.

Titelverklaring

Bezonken rood staat voor het bloed van alle vrouwen dat wordt opgenomen door het zand waar het leed niet meer te zien is. Het laten bezinken van de ellende van de Jappenkampen. Rood kan verder symbool staan voor de rode stip op de Japanse vlag.

Personages

Hoofdpersonen:

·         Jeroen: een gekweld persoon met jeugdtrauma’s.

·         Liza: de vriendin van Jeroen, ze hebben ooit een tijdje iets gehad, maar het was niet zozeer een vaste relatie. Liza doet Jeroen veel denken aan zijn moeder.

·         Moeder van Jeroen: zij overlijdt in het heden, dat roept herinneringen op aan vroeger. Door haar haat hij alle vrouwen. Ze hebben heel vaak afscheid van elkaar genomen.

Bijpersonen:

·         Nettie: de jeugdliefde van Jeroen uit Tjideng. Nettie overlijdt daar.

·         Oma van Jeroen: zij overlijdt ook in Tjideng, de vliegen op haar dode lichaam herinneren Jeroen aan de dood. Ze is een geestig persoon, een jonge geest in een oud lichaam.

·         Zus van Jeroen: een erg zorgzaam meisje. Een beetje het tegenovergestelde van oma, een oude ziel in een jong lichaam.

Setting

De terugblikken vinden plaats in kamp Tjideng (in Indonesië) en het heden vindt plaats in Nederland, in het onbekende plaatsje ***.

Perspectief

Ik-vertelperspectief. De “ik” is Jeroen, de auteur. Hij vergelijkt zichzelf met Daantje uit het boek “Daantje gaat op reis”.

Open plekken

De hoofdpersoon merkt pas later in zijn leven dat hij door de ervaringen uit zijn jeugd geestelijk erg verminkt is.

Verder wordt verteld over het blind worden van zijn vader, maar de echte reden wordt nooit onthuld.

Genre

Autobiografische psychologische roman.

Tijd

De Tweede Wereldoorlog en het heden (1981). Er zijn veel flashbacks en terugwijzingen.

Thema’s

De thema’s die aan bod komen zijn oorlog, moeder-zoonrelatie, liefde, dood, trauma, spijt, boetedoening en geloof.

Motieven

De vliegen op het lichaam van zijn oma doen hem denken aan de dood. In kamp Tjideng was het de hobby van Jeroen om vliegen kapot te knijpen en dat doet hij nu, wanneer hij in een herinnering verzonken is, nog steeds. Het geeft een gevoel van het spel dat een roofdier met zijn prooi speelt.

Jeroen heeft veel eelt op zijn voeten door het lijden in Tjideng, maar het eelt staat ook symbool voor hoe zwaar en gevoelloos hij sindsdien is geworden.

Oordeelvorming

Laura: een schokkend en ontroerend boek.

Tamara: zielig en schokkend.

Annelore: Het verhaal roept bij mij minachting en walging op over de manier waarop er werd omgegaan met de kampgevangenen. Ik had niet gedacht dat die verschrikkelijkheden zo beeldig zouden worden verteld. Tijdens het lezen was ik vervuld met afschuw, dat de schrijver zo levendig deze vreselijke beelden voor de geest kan halen, is tegelijkertijd geweldig en angstaanjagend.

Onderdeel B

Ik vond het een bijzonder boek. De schrijver verteld zijn versie van de jappenkampen uit het perspectief van een kleuter. Dit perspectief is zo anders dat ik er eerst aan moest wennen. Door alle dingen die in die kampen gebeurden had het jongetje in mijn ogen een zieke geest. Hij kijkt heel anders tegen goede en slechte dingen aan en had totaal niet door dat de Jappen zijn vijanden waren die hem opgesloten hielden. Het kamp was voor hem geen verschrikkelijke straf.

De manier waarop Brouwers vertelt over de gebeurtenissen vind ik heel schokkend, ik wist niet dat het er zo in de kampen aan toe ging en dit zet mij wel aan het denken.
Wat ik ook mooi vind aan het boek is dat je ziet wat het later met hem doet. In het kamp zelf had Brouwers totaal geen moeite met wat er gebeurde, hij vond het op een bepaalde manier zelfs aangenaam. Maar na jaren kwam hij erachter dat het toch wat met hem deed. Dat er meer aan de hand was met hem dan hij dacht en dat dat allemaal de schuld was van de Jappen. Dat vind ik mooi en vreselijk tegelijk.

Verlichtingsopdracht filosofie

De idealen van de verlichting

In de verlichting zijn idealen tot stand gekomen die we nu nog steeds hanteren. De verlichters wilden onder andere dat mensen op een andere manier gingen redeneren. God was al een tijdje het middelpunt niet meer. De mensen moesten nu ook gaan leren dat veel processen en gebeurtenissen niet door god werden verricht. Onderzoekers gingen de natuur kritisch bekijken uit het oogpunt van een blanco observeerder en niet meer als een gelovige die alles toeschrijft aan god. Ze werden kritisch tegenover de kerk en staat en namen alles wat niet op feiten gebaseerd was in twijfel. De verlichters streefden naar emancipatie en democratisering, secularisering en globalisering. Wat is er na eeuwen van streven terecht gekomen van deze idealen?

Veel van de doelen die de verlichters van toen voor ogen hadden, zijn terecht gekomen. Ik behandel puntsgewijs een aantal idealen en vertel daarbij hoe deze doelen tot uiting zijn gekomen in de eenentwintigste eeuw. Ik pas deze opvattingen toe op Nederland.

Bekritisering van de macht van kerk en staat.
Veel verlichters hadden kritiek op de hoeveelheid macht die de kerk en de staat had. Ze hadden beide teveel te zeggen en de mening van het volk werd vaak niet meegenomen in besluiten van kerk en staat.
Nu, in de eenentwintigste eeuw zien we dat dit punt aanzienlijk verbeterd is. Er is een scheiding van kerk en staat en er is inmiddels kiesrecht voor iedereen boven de achttien jaar. De mening van het volk wordt vertegenwoordigd door politieke partijen en de kerk heeft zich verantwoord in een politieke partij. Zo is er voor ieder wat wils.

Individualisering

Individualisering werd steeds populairder. Al vanaf de renaissance groeide de populariteit voor de ik-persoon. Je werd niet meer minachtend aangekeken als je je bezighield met het ontdekken van je eigen talenten en het streven was om een ‘uomo universale’ te worden.
De individualisering is niet opgehouden. Nog steeds is het belangrijk om jezelf te ontdekken. Individualisering is zelf alleen maar belangrijker geworden. De vraag is nu alleen of we er niet teveel in doorgeslagen zijn. Tegenwoordig neigen we meer naar het egoïsme toe dan naar de individualisering.

Emancipatie

Vrouwen horen achter het fornuis en de boer lijkt meer op een koe dan op een koning. Dat was de gedachte van de renaissance en de middeleeuwen.
vrouwemancipatie heeft zich goed ontwikkelt. Vrouwen hebben dezelfde rechten als mannen en worden vaak gelijk behandelt. Toch is de ongelijkheid er nog steeds. Het gebeurd nog steeds dat vrouwen minder betaald krijgen voor hetzelfde werk. De gelijkheid zal met de tijd moeten groeien. De opleidingsachterstand is inmiddels al opgelost.

Globalisering

Ideeën en opvattingen bleven in de middeleeuwen vaak binnen eigen dorp. Als het groot nieuws was ging het iets verder, maar de hele wereld bereikte het nieuws nooit. De verlichters streefden naar globalisering.
dit ideaal is zeker waargemaakt. Door de uitvinding van de boekdrukkunst, de telefoon en zeker internet is de wereld steeds kleiner en beter bereikbaar geworden. We kunnen alles delen wat we willen en iedereen die het wil kan het zien.

Zoals uit het vorige stuk blijkt dat veel van de idealen uit de verlichting waar zijn gemaakt. De vraag is bij veel dingen of het wel goed is uitgepakt. Zijn we inmiddels niet te ver doorgegaan met ons streven? Dat is een vraagstuk waar ieder zijn eigen mening over heeft.

Leesverslag Rendez-vous, Esther Verhoef

1.       A.-   Esther Verhoef, Rendez-vous

-Amsterdam, 2006, druk onbekend
- 314 bladzijdes

B. genre: Literaire thriller

2.       Ik ben dit boek gaan lezen omdat ik een tijdje geleden een pakket van de lijsters heb besteld. Daar zat dit boek in. Ik had geen verwachtingen van tevoren omdat ik nog helemaal niks van het boek wist.

3.       Thema: als vanzelfsprekend bij een thriller is het thema in dit boek misdaad en omdat het een literaire thriller is, zijn de motieven die de personen in het boek hebben, ook van belang.
samenvatting:
Een gezin verhuist naar Frankrijk om daar een hotel te beginnen. Het huis waar ze gaan wonen moet opgeknapt worden. Dit wordt gedaan door Peter en zijn werkploeg. Na een tijdje krijgt de vrouw van het gezin, Simone, een geheime relatie met een van de werknemers van Peter, Michel. Peter komt daarachter en perst Simone af. Dit lijkt voor Simone een vooropgezet plan, dat is niet zo. Als Michel erachter komt wat Peter gedaan heeft gaat hij met Bruno naar Peter’s huis om met hem af te rekenen.

4.       Specifieke opdracht: personages

1.       Simone: vrouw, ongeveer 39 jaar, Nederlands, blond, typische huisvrouw, lang, moeder, rijdt een Volvo, intelligent.

2.       Erik: man, Nederlands, ongeveer 37, Nederlands, kalend, buikje, vader, ondernemend, doorzetter.

3.       Michel: Frans, man, ongeveer 20, Frans, bruin, gespierd, sterk, intelligent, kan agressief zijn.

5.  a oordeel: ik vond het een leuk boek om te lezen. Het was erg spannend en dat maakte dat ik het boek zo uit had. Daarbij was het ook een makkelijke schrijfstijl waardoor het snel doorlas. Wat ik ook leuk gedaan vond, is dat er elke keer een stukje aan het begin van het hoofdstuk stond waar een soort levensles in stond. Later, als je het hoofdstuk verder las, kwam je erachter wat er in het errste schuingedrukte stukje bedoeld werd: Hoofdstuk 29, zo nu en dan sprak mijn moeder wijze woorden, waarvan ik vermoedde dat ze die had opgepikt bij de psycholoog die ze eens per maand bezocht – en die ze zonder twijfel alles vertelde wat ze mij onthield. Dan zag ze mij furieus reageren op een opmerking van een vriendin en zei ze ineens:’je kunt geen controle hebben over daden en woorden van andere mensen. Je kunt alleen je eigen reactie daarop bepalen. Je kunt alleen jezelf controleren.’

6. lijst met bronnen:

http://www.scholieren.com/boekverslag/64628

http://www.amboanthos.nl/