Boekverslag Nederlands 28-02-12
1. Algemene informatie:
a. Hersenschimmen, J. Bernlef (onderdeel van het boek Schijngestalten)
Amsterdam, 1e druk: 1984, 39e druk, 155 pagina’s.
b. genre: een psychologische roman.
c. korte samenvatting: Hersenschimmen is het verhaal van Maarten Klein, een man van 71 die van oorsprong Nederlander is maar al 15 jaar met zijn vrouw Vera in Gloucester woont, in het noordoosten van de VS. Maarten raakt dement. Het boek duurt slechts 7 dagen. Dag 1 ontdekt Maarten dat zijn geheugen achteruit gaat en dag 7 illustreert hoe hij nog in losse flarden denkt en geen normale zin meer kan denken.
Maartens dementie begint met het verwarren van de dagen, hij staat voor het raam te wachten tot de schoolkinderen voor hun huis komen wachten bij de bushalte, terwijl het zondag is. Hij vergeet en verwart steeds meer dingen: herkent Vera niet meer en ziet haar als moeder en vraagt waar papa blijft, weet niet eens meer wat hij elke dag doet, en voelt alsof zijn gedachten zich opsplitsen. Hij ziet in de spiegel een oude man, en voelt niet aan dat hij dat zelf is. Op het eind als hij in een kliniek terechtkomt, versnelt het proces en denkt over zichzelf als ander persoon.
a. Hersenschimmen, J. Bernlef (onderdeel van het boek Schijngestalten)
Amsterdam, 1e druk: 1984, 39e druk, 155 pagina’s.
b. genre: een psychologische roman.
c. korte samenvatting: Hersenschimmen is het verhaal van Maarten Klein, een man van 71 die van oorsprong Nederlander is maar al 15 jaar met zijn vrouw Vera in Gloucester woont, in het noordoosten van de VS. Maarten raakt dement. Het boek duurt slechts 7 dagen. Dag 1 ontdekt Maarten dat zijn geheugen achteruit gaat en dag 7 illustreert hoe hij nog in losse flarden denkt en geen normale zin meer kan denken.
Maartens dementie begint met het verwarren van de dagen, hij staat voor het raam te wachten tot de schoolkinderen voor hun huis komen wachten bij de bushalte, terwijl het zondag is. Hij vergeet en verwart steeds meer dingen: herkent Vera niet meer en ziet haar als moeder en vraagt waar papa blijft, weet niet eens meer wat hij elke dag doet, en voelt alsof zijn gedachten zich opsplitsen. Hij ziet in de spiegel een oude man, en voelt niet aan dat hij dat zelf is. Op het eind als hij in een kliniek terechtkomt, versnelt het proces en denkt over zichzelf als ander persoon.
2. Verwachting:
ik heb dit boek van mijn oma geleend, zij vond het een heel mooi en ontroerend boek. Ze vertelde waar het over ging en ik ben benieuwd hoe er verteld wordt over iemand met dementie. Ik verwacht wel dat het boek verwarrend is door het thema.
ik heb dit boek van mijn oma geleend, zij vond het een heel mooi en ontroerend boek. Ze vertelde waar het over ging en ik ben benieuwd hoe er verteld wordt over iemand met dementie. Ik verwacht wel dat het boek verwarrend is door het thema.
3. Motieven en thema:
Het thema in dit boek is dementie. Dit is het centrale onderwerp waar het hele onderwerp om draait. Motieven zijn vergeetachtigheid, desoriëntatie en verwarring. Maarten gaat steeds verder achteruit in zijn ziekte. Eerst vergeet hij alleen kleine dingen, dan gaat hij dingen door elkaar halen en uiteindelijk is niks meer duidelijk en spreekt hij alleen nog maar in losse flarden. De winter staat hier ook symbool voor de desoriëntatie en de ziekte. Maarten vindt dat zijn ziekte door de winter wordt veroorzaakt en dat het in de lente wel weer over zal zijn. Het wit van alle sneeuw draagt ook bij aan de verwarring.
Het thema in dit boek is dementie. Dit is het centrale onderwerp waar het hele onderwerp om draait. Motieven zijn vergeetachtigheid, desoriëntatie en verwarring. Maarten gaat steeds verder achteruit in zijn ziekte. Eerst vergeet hij alleen kleine dingen, dan gaat hij dingen door elkaar halen en uiteindelijk is niks meer duidelijk en spreekt hij alleen nog maar in losse flarden. De winter staat hier ook symbool voor de desoriëntatie en de ziekte. Maarten vindt dat zijn ziekte door de winter wordt veroorzaakt en dat het in de lente wel weer over zal zijn. Het wit van alle sneeuw draagt ook bij aan de verwarring.
4. Beoordeling:
a. Schrijfstijl: het verhaal is in de ik-persoon geschreven vanuit het perspectief van de hoofdpersoon, Maarten. Aan het begin is het een duidelijke schrijfstijl met afwisselende zinnen, geen overdreven moeilijke woorden en een overzichtelijke opbouw. Naarmate Maarten steeds meer in de war is, worden de zinnen korter en passen ze niet meer bij elkaar. Het verhaal is hier moeilijker te volgen doordat er steeds een nieuw onderwerp begint of een oud onderwerp opduikt. Citaat: blz. 150: ‘Heel in de verte klinkt geweervuur… schoten… mooie boel is dat, nog oorlog ook… komt er dan nooit een eind aan?... vanbinnen bezet… mijn bevrijders hebben mij bezet, dat is het… steeds meer gecensureerd… er komt zowat niets meer door.
Ziek… doodziek… maar weet niet meer of de ziekte nu binnen of buiten deze huid hier zit… op de grens is het windstil… een dun doorzichtig punt in de ruimte is geworden.
b. Personages:
Maarten: de hoofdpersoon in het verhaal. Hij is 70 jaar oud en woont als het boek begint, 15 jaar in Amerika. Hij krijgt dementie en wordt steeds verwarder.
Vera: de vrouw van Maarten. Zij heeft het moeilijk met Maarten’s ziekte en ziet hoe ze hem langzaam kwijt raakt.
Ruimte: Het verhaal speelt zich af rondom het huis van Vera en Maarten in Amerika. Bij de flashbacks gaan we vaak terug naar Nederland waar Maarten is opgegroeid.
Maarten: de hoofdpersoon in het verhaal. Hij is 70 jaar oud en woont als het boek begint, 15 jaar in Amerika. Hij krijgt dementie en wordt steeds verwarder.
Vera: de vrouw van Maarten. Zij heeft het moeilijk met Maarten’s ziekte en ziet hoe ze hem langzaam kwijt raakt.
Ruimte: Het verhaal speelt zich af rondom het huis van Vera en Maarten in Amerika. Bij de flashbacks gaan we vaak terug naar Nederland waar Maarten is opgegroeid.
5. Eindoordeel:
Ik vond dit een verwarrend en mooi boek. Dementie is een ziekte die veel oude mensen kunnen krijgen en dit boek laat zien hoe makkelijk en snel iemand zo achteruit gaat. Dat vind ik best schokkend. Aan het begin van het boek komen stukken uit het verleden terug, en ontstaan hierdoor grappige situaties, dit is nog leuk om te lezen: blz 54, 55 ‘ik sta… …te verstaan.’ Hierin denkt Maarten dat hij naar een vergadering van zijn werk gaat maar er is niemand komen opdagen. Dan wordt hij eraan herinnerd dat hij al een paar jaar met pensioen is. Later wordt het boek verwarrend en is Maarten niet meer in staat om in hele zinnen te denken en te praten. Blz. 151: ‘slaperig geloop… …af ebt’ bij dit deel vond ik het niet leuk meer om te lezen omdat er alleen nog maar flarden van gedachten zijn. Het boek is zoals ik verwachtte, mooi en verwarrend. Ik had niet gedacht dat het boek zo’n indruk op me zou maken, ik denk er nu nog vaak aan.
6. Bronnen:
http://www.samenvattingen.com/documenten/3446635/Hersenschimmen+Bernlef%2C+J./?q=hersenschimmen voor de samenvatting.
http://www.samenvattingen.com/documenten/3446635/Hersenschimmen+Bernlef%2C+J./?q=hersenschimmen voor de samenvatting.
